Voeding en droge ogen: de zin en onzin
Recent is het TFOS Lifestyle: Impact of nutrition on the ocular surface rapport gepubliceerd. Het rapport, waar de belangrijkste experts ter wereld op dit gebied in totaal 2 jaar aan hebben gewerkt, vat alle studies samen op het gebied van de rol van voeding op het oogoppervlak. Dr. Vehof is een van de auteurs en beschrijft hieronder de belangrijkste tips voor droge ogen.
Wat heeft een gunstig effect op droge ogen?
Als we kijken naar bewijskracht dan is het meeste bewijs voor een positief effect op droge ogen gevonden voor omega-3-vetzuren. Als we alle studies op een rijtje zetten zien we gemiddeld genomen een lichte verbetering op klachten en traanfilmstabiliteit bij het gebruik van omega-3-vetzuren. Het meeste bewijs is er voor de zogenaamde lange-keten-vetzuren (EPA en/of DHA).
Dr. Vehofs advies is dagelijks tenminste 500mg EPA + DHA te slikken voor de duur van 3 maanden. Als er dan nog geen duidelijk verschil in de klachten merkbaar is, dan is er geen noodzaak het langer te proberen.
Verder is er voldoende bewijs dat een tekort in bepaalde vitaminen een rol kan spelen in het ontstaan van droge ogen. Voor vitamine A en C tekort is dit het meest duidelijk, maar dit komt eigenlijk nooit voor in Nederland. Deze vitaminen zitten namelijk meer dan genoeg in onze dagelijkse voeding. Vitamine B12 en D tekort kan mogelijk ook een rol spelen, en dit komt wel regelmatig voor in Nederland. Vitamine B12 tekort zien we nogal eens bij vegetariërs en veganisten. Vitamine D tekort is met name in de winter een probleem, als we onvoldoende zonlicht op de huid krijgen. Zonlicht is namelijk de belangrijkste bron van vitamine D. Er is echter geen bewijs dat het slikken van extra vitamine B12 en D zin heeft als er geen sprake is van een tekort.
Daarnaast werd gevonden dat mensen met eetstoornissen (bijvoorbeeld anorexia nervosa) duidelijk vaker droge ogen hebben. De gedachte is dat deze mensen bepaalde voedingsstoffen tekort komen die belangrijk zijn voor het oogoppervlak. Welke dit precies zijn is nog onduidelijk.
De voedingssupplementen waar verder enig bewijs voor gevonden werd dat ze mogelijk beschermend kunnen werken zijn curcumine (een gele kleurstof bereid uit de geelwortel) en probiotica. Dr. Vehof vindt het bewijs zelf nog te weinig om duidelijk aan te raden aan zijn patiënten. Er zullen eerst meer studies verricht moeten worden.
Wat heeft geen bewezen effect op droge ogen?
Soms wordt bij droge ogen geadviseerd door behandelaars veel of meer water te gaan drinken. Er is echter geen enkel bewijs dat het drinken van meer water leidt tot minder droge ogen klachten. Ook is er nog geen duidelijk verband tussen alcoholgebruik en droge ogen gevonden. Mogelijk is er een mild risicoverhogend effect bij vrouwen te zien. Het is in ieder geval nog te weinig om alcohol duidelijk te ontraden bij mensen met droge ogen.
Er zijn verder wat aanwijzingen dat cafeïne de traanproductie iets kan stimuleren. Koffie en/of cafeïne is in ieder geval niet geassocieerd met meer droge ogen, en kan volgens dr. Vehof rustig genuttigd blijven worden door droge ogen patiënten.
Er is ook gekeken naar het effect van vasten op droge ogen. De studies die verricht zijn, werden met name in de setting van de ramadan verricht. Er werd geen duidelijk verschil gezien in klachten van droge ogen of de kwaliteit van de traanfilm in vasters versus niet-vasters. Geconcludeerd werd dan ook dat er geen bewijs is dat vasten of diëten impact heeft op het oogoppervlak of droge ogen.
